در این مقاله قصد داریم استانداردهای مهندسی ایمنی و بازرسی فنی، عملکرد و وظایف های مهندسی این رشته را برای شما شرح دهیم. این استانداردها از دو قانون در شرکت های بازرسی مهندسی در ایران طبیعت می کنند: استانداردهای بین المللی و استانداردهای ملی. هر کدام از این موارد، قوانین و مقررات خود را دارند که باید طبق لیست و بر اساس نیاز در مورد تجهیزات مورد نظر استفاده شود.
مهندسی بازرسی فنی
مهندسی ایمنی و بازرسی فنی رشته ای از مهندسی می باشد که به تضمین ایمنی و عملکرد صحیح تجهیزات و سیستم ها در صنایع مختلف می پردازد. به عبارتی این شاخه از تحصیلات به افراد کمک می کنند تا در زمینه هایی که در زیر به آنها می پردازیم بتوانند یک بازرس خوب و عالی باشند.
وظایف اصلی مهندسان این رشته:
- بازرسی فنی: بررسی و ارزیابی تجهیزات و سیستم ها برای اطمینان از انطباق با استانداردهای ایمنی و عملکردی
- شناسایی و ارزیابی خطرات: پیش بینی و شناسایی خطرات احتمالی و ارائه راهکار برای کنترل و حذف آنها
- طراحی و پیاده سازی سیستم های ایمنی: طراحی و استقرار سیستم های ایمنی برای حفاظت از افراد و تجهیزات
- آموزش و نظارت: آموزش پرسنل در مورد الزامات ایمنی و نظارت بر عملکرد آنها
گرایش های این رشته:
- بازرسی فنی: بازرسی تجهیزات و سیستم های مختلف مانند تاسیسات برقی، مکانیکی، و مخازن تحت فشار
- ایمنی صنعتی: تمرکز بر ایمنی محیط کار و پیشگیری از حوادث
- ایمنی و بهداشت حرفه ای: تمرکز بر سلامت و بهداشت کارکنان در محیط کار
مهندسی ایمنی و بازرسی فنی در صنایع مختلف مانند نفت و گاز، پتروشیمی، نیروگاه ها، صنایع غذایی، و ساخت و ساز می توانند مشغول به کار شوند.
مزایای این رشته:
- شغل با ثبات: تقاضا برای مهندسان ایمنی و بازرسی فنی با توجه به اهمیت ایمنی در صنایع مختلف، رو به افزایش است.
- تنوع شغلی: مهندسان این رشته می توانند در زمینه های مختلف و در صنایع گوناگون فعالیت کنند.
- کمک به جامعه: با تضمین ایمنی تجهیزات و سیستم ها، از بروز حوادث و آسیب های انسانی و مالی جلوگیری می کنند.
هدف بازرسی فنی:
- شناسایی و رفع عیوب: یافتن عیوب و نقص های احتمالی در تجهیزات و سیستم ها قبل از بروز مشکل
- تضمین ایمنی: حصول اطمینان از اینکه تجهیزات و سیستم ها در شرایط ایمن و قابل اعتماد کار می کنند
- افزایش طول عمر: با پیشگیری از خرابی، عمر مفید تجهیزات و ماشین آلات را افزایش می دهد
- کاهش هزینه ها: از بروز حوادث و ضررهای مالی جلوگیری می نماید
انواع بازرسی فنی:
- بازرسی دوره ای: در فواصل زمانی مشخص انجام می شود
- بازرسی پیش از راه اندازی: قبل از شروع به کار تجهیزات و سیستم ها انجام می شود
- بازرسی پس از تعمیرات: بعد از انجام تعمیرات بر روی تجهیزات امکان پذیر است
- بازرسی چشمی: با استفاده از چشم و بدون نیاز به تجهیزات خاص انجام می گیرد
- بازرسی غیر مخرب: بدون آسیب رساندن به تجهیزات است
- بازرسی مخرب: با آسیب رساندن به تجهیزات می باشد
مراحل انجام بازرسی فنی:
- برنامه ریزی: تعیین نوع بازرسی، زمان انجام، و تجهیزات مورد نیاز
- جمع آوری اطلاعات: جمع آوری اطلاعات مربوط به دستگاه و ماشین آلات صنعتی
- بازرسی: بررسی و ارزیابی تمامی دستگاه ها
- تجزیه و تحلیل نتایج: بررسی نتایج بازرسی و شناسایی عیوب و نقص ها
- تهیه گزارش: تهیه گزارش بازرسی و ارائه آن به مراجع ذیصلاح
نکات مهم در مهندسی ایمنی بازرسی فنی:
- دقت و صحت: بازرسی باید با دقت و صحت بالا انجام شود
- تخصص: بازرس باید از تخصص و تجربه کافی در زمینه بازرسی فنی برخوردار باشد
- بی طرفی: بازرسی باید بدون جانبداری و با بی طرفی کامل انجام شود
- رعایت مقررات:د بازرسی باید با رعایت کامل مقررات و استاندارهای مربوطه انجام شود
لیست جامع استاندار ملی ایران و بین المللی در بخش مهندسی بازرسی فنی
استاندارد بین المللی
| ردیف | عنوان استاندارد | توضیحات |
| 1 | ISO 9001 | سیستم مدیریت کیفیت |
| 2 | ISO 14001 | سیستم مدیریت زیست محیطی |
| 3 | OHSAS 18001 | سیستم مدیریت ایمنی و بهداشت شغلی |
| 4 | API | استانداردهای موسسه نفت آمریکا |
| 5 | ASME | استانداردهای انجمن مهندسین مکانیک آمریکا |
| 6 | ASTM | استانداردهای انجمن آزمایش و مواد آمریکا |
| 7 | IEC | استانداردهای کمیسیون بین المللی الکتروتکنیک |
| 8 | ISO/IEC 17025 | الزامات عمومی برای آزمایشگاه های آزمون و کالیبراسیون |
استاندارد ملی
- استانداردهای ملی ایران: تدوین شده توسط موسسه ملی استاندارد ایران
- آیین نامه های حفاظت فنی و بهداشت کار: تدوین شده توسط وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی
استانداردهای تخصصی:
| ردیف | عنوان استاندارد | توضیحات |
| 1 | AWS | استانداردهای انجمن جوشکاری آمریکا |
| 2 | ASNT | استانداردهای انجمن غیر مخرب آمریکا |
| 3 | NFPA | استانداردهای انجمن ملی حفاظت از آتش |
| 4 | NACE | استانداردهای انجمن ملی مهندسین خوردگی |
| 5 | CAGI | استانداردهای انجمن بین المللی تهویه مطبوع |
برخی از استانداردهای پر کاربرد در بازرسی فنی:
| ردیف | عنوان استاندارد | توضیحات |
| 1 | API 510 | بازرسی، تعمیر و نگهداری مخازن ذخیره نفتی |
| 2 | API 653 | بازرسی مخازن تحت فشار |
| 3 | ASME B31.3 | لوله کشی صنعتی |
| 4 | ASME VIII | دیگ های بخار و مخازن تحت فشار |
| 5 | ASTM E140 | روش های آزمون مخرب فلزات |
| 6 | ASTM E1316 | روش های آزمون غیر مخرب فلزات |
| 7 | NFPA 70E | الزامات ایمنی الکتریکی |
| 8 | NACE SP0108 | بازرسی و ارزیابی خوردگی |
مهندسی ایمنی HSE
مهندسی ایمنی و بازرسی فنی HSE که مخفف Health, Safety, and Environment است، به علم و دانش پیشگیری از حوادث، حفظ سلامت و بهداشت کارکنان، و حفاظت از محیط زیست در محیط کار می پردازد.
وظایف مهندسان HSE:
- شناسایی و ارزیابی خطرات: شناسایی خطرات بالقوه در محیط کار و ارزیابی ریسک آنها
- ارائه راهکارهای کنترلی: ارائه راهکارهای مناسب برای کنترل و حذف خطرات
- آموزش و نظارت: آموزش کارکنان در مورد الزامات ایمنی، بهداشت و محیط زیست و نظارت بر عملکرد آنها
- بازرسی و پایش: انجام بازرسی های دوره ای و پایش مستمر محیط کار برای اطمینان از انطباق با استانداردها
- مستند سازی: ثبت و نگهداری سوابق مربوط به ایمنی، بهداشت و محیط زیست
- مدیریت سیستم های HSE: استقرار و مدیریت سیستم های HSE مانند ISO 14001 و OHSAS 18001
گرایش های مهندسی HSE:
- مهندسی ایمنی صنعتی: تمرکز بر ایمنی محیط کار و پیشگیری از حوادث
- بهداشت حرفه ای: تمرکز بر سلامت و بهداشت کارکنان در محیط کار
- محیط زیست: تمرکز بر حفاظت از محیط زیست در محیط کار
نقش مهندسی HSE در توسعه پایدار:
مهندسی ایمنی و بازرسی HSE نقشی کلیدی در توسعه پایدار ایفا می کند. با تضمین ایمنی، بهداشت و سلامت کارکنان و حفاظت از محیط زیست، به حفظ منابع طبیعی و ارتقای کیفیت زندگی انسان ها کمک می کند.
استاندارد آسانسور
در اینجا لیستی از رایج ترین استانداردهای آسانسور آورده شده است:
| ردیف | عنوان استاندارد | توضیحات |
| 1 | ASME A17.1 | این استاندارد الزامات طراحی، ساخت، نصب، آزمایش، بازرسی، نگهداری، عملیات و تغییر را برای آسانسور های مسافری، باری، و غیره |
| 2 | NFPA 101 | این استاندارد الزامات ایمنی مربوط به طراحی، ساخت و عملکرد آسانسورها را در ساختمان های جدید و موجود بیان می کند |
| 3 | ANSI A117.1 | استاندارد الزامات را برای آسانسورهای قابل دسترسی و آسانسورهای پله برقی، از جمله ابعاد، کنترل ها و علائم |
| 4 | CSA B44 | استاندارد الزامات آسانسورها، پله برقی و پیاده روها را در کانادا |
| 5 | EN 81 | استاندارد الزامات ایمنی را برای آسانسورهای نصب شده در اروپا |
اینها تنها تعدادی از استانداردهای آسانسور موجود هستند. الزامات خاص آسانسور بسته به نوع آسانسور، محل قرارگیری و استفاده از آن متفاوت خواهد بود. همیشه مهم است که با تمام الزامات کدها و استانداردهای قابل اجرا مطابقت داشته باشید.
در اینجا چند نکته اضافی در مورد استانداردهای آسانسور آورده شده است:
- استانداردها توسط سازمان های دولتی و خصوصی توسعه می یابند.
- این قوانین برای اطمینان از ایمنی و قابلیت اطمینان آسانسورها تدوین شده اند.
- قانون به طور منظم به روز می شوند تا با فناوری های جدید و بهترین شیوه ها مطابقت داشته باشند.
- مهم است که از آخرین الزامات استانداردها آگاه باشید و با آنها مطابقت داشته باشید.
سخن آخر
در مقاله مهندسی ایمنی و بازرسی فنی به صورت کامل و جامع لیست تمامی استانداردها بیان شدند. بر این اساس شرکت دیدبان سنجش امیر کبیر طبق نظارت بر اجرای استاندارد در تمامی پروژه های خود اقدام می نماید. این شرکت آمادگی هر گونه خدمات بازرسی و گواهی سلامت تجهیزات و ماشین آلات صنعتی را دارد.
