در صنعت، انواع جرثقیل های کارگاهی نقش مهمی در جابجایی و بلند کردن اجسام سنگین ایفا می‌کنند. این ماشین آلات قدرتمند با ساختار منحصر به فرد خود، به صنایع مختلف در زمینه‌های ساخت و ساز، تولید، انبارداری و بسیاری زمینه‌های دیگر کمک می‌کنند. اما با توجه به گستردگی کاربرد و نیازهای متنوع صنایع، انواع جرثقیل های کارگاهی با طراحی‌ها و ویژگی‌های مختلفی تولید و ارائه می‌شوند.
هر یک از این انواع، با توجه به ساختار، ظرفیت بار، محدوده حرکتی و سایر ویژگی‌های فنی خود، برای کاربردهای خاصی مناسب هستند. انواع جرثقیل کارگاهی را می‌توان به طور کلی به سه دسته اصلی تقسیم کرد. این سه دسته جرثقیل‌های پل روشن، انواع جرثقیل های بازویی و جرثقیل‌های دروازه‌ای را شامل می‌شوند.
جرثقیل‌های پل روشن که به جرثقیل‌های سقفی نیز معروف هستند، از یک پل متحرک تشکیل شده اند که بر روی دو ریل موازی نصب شده بر روی ستون‌های سقف کارگاه حرکت می‌کند. این نوع جرثقیل برای جابجایی بار در سطح وسیع و در جهات مختلف بسیار مناسب است. جرثقیل‌های بازویی که به جرثقیل‌های جیب کرین نیز معروف هستند، از یک ستون ثابت و یک بازوی متحرک تشکیل شده‌اند.
این بازو قابلیت چرخش 360 درجه اطراف ستون را دارد و برای بلند کردن و جابجایی بار در فضاهای کوچک و محدود بسیار مفید است. جرثقیل‌های دروازه‌ای نیز شامل یک تیر افقی هستند که بر روی دو پایه ثابت یا متحرک قرار دارد. این نوع جرثقیل برای جابجایی بار در فضاهای باز و همچنین برای بارگیری و تخلیه کالا از کامیون‌ها و تریلرها بسیار مناسب است.
تعریف جرثقیل کارگاهی
ماشینی است که برای بلند کردن و جابه جایی بارهای سنگین در محل های ساختمانی، کارگاه ها و سایر محیط های صنعتی استفاده می شود. این جرثقیل ها از نظر نوع، اندازه و ظرفیت حمل بار بسیار متنوع هستند و می توان از آن ها برای جابه جایی طیف وسیعی از مواد، از جمله مصالح ساختمانی، ماشین آلات و تجهیزات استفاده کرد.
جرثقیل های کارگاهی معمولاً با استفاده از سیستم های سیم بکسل یا زنجیر و قرقره کار می کنند. آنها می توانند به صورت ثابت یا متحرک باشند و از منابع انرژی مختلفی مانند برق، دیزل یا موتورهای هیدرولیک برای تامین نیرو استفاده کنند.
اجزای جرثقیل کارگاهی
جرثقیل کارگاهی، ماشینی پیچیده و در عین حال کارآمد که از اجزای مختلفی تشکیل شده است. هر جزء نقش مهمی در عملکرد کلی این ماشین قدرتمند ایفا می‌کند. آشنایی با اجزای اصلی جرثقیل کارگاهی و عملکرد آنها برای استفاده بهینه و ایمن از این ماشین ضروری است. یکی از مهم‌ترین اجزا در انواع جرثقیل کارگاهی، دکل آن است.
دکل ساختاری بلند و مستحکم است که از تیرآهن یا پروفیل‌های فولادی ساخته می‌شود. این ساختار وظیفه حمل و پشتیبانی سایر اجزای جرثقیل مانند بازو و قلاب را بر عهده دارد. بازوی جرثقیل نیز به دکل متصل است و قابل حرکت و چرخش است. این بخش برای انتقال بار به جهات مختلف استفاده می‌شود. قلاب جرثقیل نیز به وسیله سیم بکسل به بازو متصل می‌شود و برای بلند کردن و جابجایی بار مورد استفاده قرار می‌گیرد.
در انواع جرثقیل کارگاهی موتور جرثقیل نیروی لازم برای حرکت دکل، بازو، قلاب و سیم بکسل را فراهم می‌کند. سیستم کنترل نیز برای هدایت و کنترل حرکات مختلف جرثقیل استفاده می‌شود. این سیستم شامل اهرم‌ها، دکمه‌ها و صفحه نمایشگر است که به اپراتور اجازه می‌دهد حرکات جرثقیل را با دقت و ایمنی کنترل کند. علاوه بر این اجزای اصلی، جرثقیل کارگاهی شامل قطعات و سیستم‌های دیگری مانند سیستم ترمز، سیستم هشدار دهنده، جعبه دنده و چرخ‌ها نیز هستند.
معرفی انواع جرثقیل کارگاهی
جرثقیل های کارگاهی را می توان به دسته های مختلفی بر اساس نوع، کاربرد و نحوه نصب طبقه بندی کرد. برخی از رایج ترین انواع این جرثقیل ها عبارتند از:
1. جرثقیل سقفی کارگاهی
این نوع جرثقیل از سقف محل کارگاه یا کارخانه آویزان می شود و برای جابه جایی بار در یک فضای محدود، مانند خطوط تولید یا انبارها، ایده آل است. جرثقیل های سقفی خود به دو دسته تک پل و دو پل تقسیم می شوند.
2. جرثقیل دروازه ای کارگاهی
این نوع جرثقیل بر روی ریل هایی که در امتداد دو ستون عمودی نصب شده اند حرکت می کند و برای جابه جایی بار در فضای باز، مانند محوطه های کارخانه یا اسکله ها، مناسب است. جرثقیل های دروازه ای نیز به دو دسته تک کنسول و دو کنسول تقسیم می شوند.
3. جرثقیل بازویی
این نوع جرثقیل بر روی یک بازوی ثابت یا گردان نصب می شود و برای جابه جایی بار در نقاطی که دسترسی به آنها دشوار است، مانند گودال ها یا مخازن، ایده آل است. جرثقیل های بازویی خود به دو دسته دیواری و ستونی تقسیم می شوند.
4. جرثقیل متحرک کارگاهی
این نوع جرثقیل بر روی شاسی خود نصب شده و می تواند به راحتی در محل کارگاه یا کارخانه جابه جا شود. جرثقیل های متحرک خود به چندین دسته، از جمله جرثقیل موبایلی، جرثقیل کامیونی و جرثقیل های تمام چرخ محرک، تقسیم می شوند.
5. جرثقیل های خاص:
این نوع دستگاه برای کاربردهای خاص، مانند جابه جایی مواد مذاب، سنگ های قیمتی یا خودروها، طراحی شده است. این دستگاه خاص معمولاً به سفارش مشتری ساخته می شوند و از نظر طراحی و عملکرد بسیار پیچیده هستند.
علاوه بر دسته بندی های فوق، جرثقیل کارگاهی را می توان بر اساس معیارهای دیگری مانند ظرفیت حمل بار، ارتفاع بلند کردن، طول بازو و نوع منبع انرژی نیز طبقه بندی کرد. انتخاب نوع جرثقیل مناسب برای یک کار خاص به عوامل مختلفی از جمله نوع بار، محل کار و بودجه پروژه بستگی دارد.
نکات مهم در انتخاب جرثقیل کارگاهی
- ظرفیت حمل بار: اولین و مهم ترین عامل در انتخاب جرثقیل کارگاهی، ظرفیت حمل بار آن است. جرثقیل باید به اندازه ای قوی باشد که بتواند سنگین ترین باری را که باید جابه جا شود، بلند کند.
- ارتفاع بلند کردن: ارتفاع بلند کردن جرثقیل باید به اندازه ای باشد که بتواند بار را به ارتفاع مورد نظر برساند.
- طول بازو: طول بازو آن باید به اندازه ای باشد که بتواند بار را به محل مورد نظر برساند.
- نوع منبع انرژی: نوع منبع انرژی جرثقیل باید با توجه به نوع کار و در دسترس بودن منابع انرژی در محل کار انتخاب شود.
- بودجه: قیمت جرثقیل های کارگاهی می تواند به طور قابل توجهی متفاوت باشد. بنابراین، مهم است که قبل از خرید جرثقیل، بودجه خود را تعیین کنید.
ایمنی کار
رعایت نکات ایمنی در هنگام کار با جرثقیل های کارگاهی از اهمیت حیاتی برخوردار است. برخی از مهم ترین نکات ایمنی عبارتند از:
- استفاده از تجهیزات حفاظتی فردی: اپراتورها و سایر افراد حاضر در محل کار جرثقیل باید از تجهیزات حفاظتی فردی مناسب، مانند کلاه ایمنی، عینک ایمنی و کفش های ایمنی، استفاده کنند.
- بازرسی قبل از استفاده: قبل از هر بار استفاده از جرثقیل، باید از نظر سلامت و عملکرد آن به طور کامل بررسی شود. این بازرسی باید شامل بررسی سیم بکسل ها، زنجیرها، قرقره ها، ترمزها، سیستم های هیدرولیک یا برقی و سایر اجزای مهم جرثقیل باشد.
- بارگیری و تخلیه ایمن: بار باید به طور ایمن به جرثقیل متصل شود و از جابه جایی بارهای ناپایدار یا نامتعادل خودداری شود. هنگام بلند کردن یا پایین آوردن بار، باید از علائم و دستورات اپراتور جرثقیل پیروی کرد.
- مناطق خطر: از ایستادن یا کار کردن در زیر یا در نزدیکی بار معلق خودداری کنید. همچنین باید از قرار گرفتن در مسیر حرکت جرثقیل یا بازوی آن خودداری کرد.
- آموزش و صلاحیت: اپراتورهای جرثقیل باید آموزش دیده و دارای گواهینامه معتبر باشند.
بازرسی جرثقیل و گواهی سلامت
جرثقیل های کارگاهی باید به طور مرتب توسط بازرسان واجد شرایط بازرسی شوند. فرکانس بازرسی به نوع جرثقیل، شرایط کار و الزامات قانونی بستگی دارد. در بازرسی جرثقیل، تمام اجزای مهم آن از نظر سلامت و عملکرد بررسی می شود. در صورت مشاهده هرگونه نقص یا ایراد، باید قبل از استفاده مجدد از جرثقیل، تعمیر یا اصلاح شود.
پس از بازرسی موفقیت آمیز، گواهی سلامت جرثقیل دریافت می کند. این گواهی نشان می دهد که جرثقیل از نظر سلامت و عملکرد ایمن است و می توان از آن برای بلند کردن و جابه جایی بار استفاده کرد.
قوانین و مقررات
استفاده از جرثقیل های کارگاهی در بسیاری از کشورها تابع قوانین و مقررات خاصی است. این قوانین و مقررات برای اطمینان از ایمنی اپراتورها، سایر افراد حاضر در محل کار و عموم مردم وضع شده اند. کارفرمایان موظف هستند که از تمام قوانین و مقررات مربوط به استفاده از این دستگاه پیروی کنند.
رعایت نکات ایمنی، بازرسی و گواهی سلامت جرثقیل های کارگاهی، نقش مهمی در جلوگیری از حوادث و ارتقای ایمنی کار در محل های ساختمانی، کارگاه ها و سایر محیط های صنعتی ایفا می کند.
در این مقاله با انواع جرثقیل های کارگاهی آشنا شدید و همچنین با نکات ایمنی کار با این دستگاه، شرح داده شد. شرکت دیدبان سنجش امیر کبیر خدمات بازرسی و گواهی سلامت انواع جرثقیل ها را به صورت کامل انجام می دهد. این شرکت دارای مجوز رسمی از سازمان استاندارد ملی ایران را اخذ نموده و آماده هر گونه خدمات بازرسی را دارد.
برای اطلاع بیشتر از این خدمات به بازرسی جرثقیل مراجعه نمایید. همچنین برای مشاوره و تماس با همکاران ما می توانید به شماره های درج شده در سایت اقدام کنید.
