جرثقیل سقفی وسیله پیشرفته‌ای است که جهت بلند کردن و حمل و نقل موارد سنگین در کارخانجات انبارها سوله‌ها و کشتی‌ها استفاده می‌گردد. انواع جرثقیل های سقفی بر اساس قابلیت، ظرفیت باری، سازوکار و کاربردهای خاص تقسیم بندی می‌شوند. ما در این مقاله از دیدبان سنجش امیرکبیر به معرفی انواع جرثقیل سقفی می‌پردازیم.
جرثقیل سقفی چیست؟
در پاسخ به این سوال می‌توان گفت که این جرثقیل‌ها اغلب به سقف سازه یا ساختمان نصب می‌شوند. پس از آن بارها را به ارتفاع حمل و منتقل می‌کنند. انواع مدل جرثقیل سقفی معمولاً دارای ظرفیت‌های مختلف بارگیری بر حسب وزن و حجم مواد هستند و برای کارهای ساختمانی و تعمیرات مورد استفاده قرار می‌گیرند. اگر مایل بودید اطلاعات بیشتری کسب کنید، میتوانید مطلب جرثقیل (CRANE) چیست و چه کاربردی دارد را مطالعه کنید.
جرثقیل سقفی چه کاربردی دارد؟
کاربرد جرثقیل سقفی جابه‌جایی بارهای سنگین و حجیم در محیط‌های صنعتی، انبارها و سایر مکان‌ها است. این ابزار معمولاً از یک سیستم بالابری و یک سیستم قفل‌گذاری تشکیل شده است که به وسیله این دو ابزار، بارها به ارتفاع‌های مختلف حرکت می‌کنند. تاکنون از انواع جرثقیل سقفی در بسیاری از صنایع و کارخانه‌ها برای انجام کارهای باربری، انتقال و ذخیره‌سازی بارها استفاده شده است.
انواع قطعات جرثقیل سقفی
در دنیای صنعتی و ساختمانی، انواع مختلفی از قطعات مورد استفاده در جرثقیل‌های سقفی وجود دارند. لازم به ذکر است که هر کدام از انواع قطعات جرثقیل سقفی وظایف خاصی را بر عهده دارند. انواع قطعات جرثقیل سقفی عبارتند از:
- دنده‌ها: قطعات دنده، به شکل چرخ دنده‌هایی که بر روی محور قرار می‌گیرند، استفاده می‌شوند. این قطعات انتقال نیروها و حرکت بالا و پایین جرثقیل را فراهم می‌کنند.
- بلوک‌ها: بلوک‌ها به عنوان نقطه اتصال بین قطعات مختلف جرثقیل، مانند بلوک‌های بار و بلوک‌های قرقره، عمل می‌کنند. این قطعات جهت تقسیم بار و توزیع بهتر وزن را بر عهده دارند.
- برج راهنما: قطعاتی که به شکل برج‌های بلند در نزدیکی جرثقیل قرار می‌گیرند و به انجام حرکات صحیح و ایمن جرثقیل کمک می‌کنند.
- لرزه‌گیر: این قطعه برای کاهش ارتعاشات و افزایش استحکام ساختمان جرثقیل استفاده می‌شود.
هر یک از انواع قطعات جرثقیل سقفی برای ایمنی، عملکرد صحیح و عمر مفید جرثقیل سقفی بسیار حیاتی هستند و نقش مهمی در عملکرد این وسیله ارزشمند ایفا می‌کنند. در ادامه به معرفی انواع جرثقیل سقفی و سایر قطعات این سازه صنعتی می‌پردازیم.
انواع ترمز جرثقیل سقفی
ترمزهای جرثقیل سقفی عمدتاً به چهار دسته تقسیم می‌شوند. ترمز هیدرولیکی که از نیروی هیدرولیکی برای ترمز کردن استفاده می‌کند. ترمز الکتریکی که با استفاده از سیستم‌های الکتریکی و الکترونیکی کنترل می‌شود. ترمز مکانیکی که از عملکرد لنت و ترمز پیروی می‌کند. نهایتا ترمزهای ترکیبی که از ادغام نوع مکانیکی و الکترومغناطیسی ساخته شده‌اند. هر چهار نوع ترمز باعث کاهش سرعت و توقف صحیح جرثقیل می‌شوند، اما با اختلافاتی در نحوه کنترل واکنش دهی مواجه هستند.
انواع کابل جمع کن جرثقیل سقفی
کابل جمع کن جرثقیل سقفی دستگاهی است که برای جمع کردن کابل‌های برق در جرثقیل‌های سقفی کاربرد دارند. این بخش از جرثقیل، نقش مهمی در ایمنی و کارایی جرثقیل‌ها دارد و از آسیب دیدن کابل‌ها پیشگیری می‌کند. کابل جمع کن‌ها به طور کلی به دو دسته اصلی تقسیم می‌شوند که شامل نوع فنری و کابل جمع کن موتوری هستند.
انواع چرخ جرثقیل سقفی
انواع چرخ جرثقیل را می‌توان بر اساس جنس و شکل ظاهری آن دسته بندی کرد. از لحاظ جنس، چرخ جرثقیل به سه نوع فولادی، چدنی و آلومینیومی تقسیم بندی می‌شوند. هر کدام از این چرخ‌ها مقاومت ویژه‌ای دارند که متناسب با وزنی است که جرثقیل حمل می‌کند. از لحاظ شکل ظاهری نیز سه تقسیم بندی چرخ جرثقیل تک لبه، دولبه و دنده دار مورد استفاده قرار می‌گیرند که هر کدام قابلیت‌های مشخصی دارند.
انواع ریل جرثقیل سقفی
ریل‌های جرثقیل بر اساس تیپ و استاندارد به 4 دسته تقسیم می‌شوند که شامل ریل تیپS ، ریل تیپ R، ریل تیپ JIS و ریل تیپA هستند. رایجترین این ریل‌ها نوع Sاست که با طراحی ساده و کاربردی که دارد در جرثقیل‌های مختلف مورد استفاده قرار می‌گیرد.
ریل‌های جرثقیل از لحاظ جنس نیز به دو دسته بندی آلومینیومی و فولادی طبقه‌بندی می‌شوند که معمولا نوع فولادی آن رایج‌تر است. مزیت ریل آلومینیومی سبک بودن آن است اما مقاومت کمتری نسبت به جنس فولادی آن دارد.
انواع ریموت جرثقیل سقفی
ریموت کنترل جرثقیل سقفی به کاربر اجازه می‌دهد تا از فاصله دور و به صورت بی‌سیم هم بتواند جرثقیل را هدایت کند. انواع ریموت جرثقیل شامل ریموت‌های مادون قرمز (IR)، ریموت‌های رادیویی RF))، ریموت‌های بلوتوث و ریموت‌های وای‌فای هستند.
ریموت‌های جرثقیل سقفی از لحاظ نوع صفحه کلید شامل دو نوع ریموت‌های ساده و ریموت‌های پیشرفته می‌شوند. ریموت‌های ساده عموما دارای کلیدهای کاربری اصلی همچون بالا، پایین، چپ و راست هستند. اما ریموت‌های پیشرفته دارای ویژگی‌های بیشتری اعمال حداکثر بار و سرعت جرثقیل، ضبط مسیریابی و اتصال به شبکه‌های دیگر مثل اینترنت می‌باشند.
انواع زنجیر جرثقیل سقفی
استحکام زنجیر جرثقیل سقفی نقش مهمی در عملکرد ایمن آن دارد. این زنجیرها از لحاظ جنس به دو دسته فولادی و آلومینیومی تقسیم‌بندی می‌شوند. زنجیرهای جرثقیل سقفی بر اساس گرید نیز به سه دسته گرید 80، 100 و 120 تقسیم شده‌اند. هر چه عدد گرید زنجیر بالاتر باشد برای کاربردهای سنگین مناسب‌تر خواهد بود.
انواع شین جرثقیل سقفی
شین جرثقیل سقفی وظیفه انتقال برق را در این سازه به عهده دارد که ممکن است از جنس مس یا آلومینیوم سخته شده باشد. نوع مسی جریان را سریع‌تر منتقل می‌کند ولی شین آلومینیومی وزن سبک‌تری دارد. این بخش از جرثقیل بر اساس ساختار نیز به دو دسته‌بندی تقسیم می‌شود.
- شین بسته: این سیم در پوششی محفظه مانند که عایق الکتریسیته است قرار گرفته است و سیم‌ها و اتصالات در این پوشش جای می‌گیرند.
- شین باز: در این نوع سیم‌ها و اتصالات قابل مشاهده هستند و هیچ محفظه عایقی به دور آن تعبیه نشده است.
انواع قلاب جرثقیل سقفی
قلاب‌های جرثقیل سقفی در دو نوع تک و دوبل هستند که مدل دوبل آن تحمل بار بیشتری دارد. این سازه در دو جنس فولاد و آلومینیوم ساخته می‌شود که نوع فولاد آن به دلیل مقاومت بالاتر رواج بیشتری دارد. انواع قلاب جرثقیل سقفی از لحاظ شکل و کارایی در انواع زیر طبقه بندی می‌شوند.
- قلاب چشمی
- قلاب آهنگری
- قلاب چرخشی
- قلاب C شکل
- قلاب بشکه‌ای یا درام
انواع قرقره جرثقیل سقفی
قرقره جرثقیل نیز یکی از اجزا در انواع جرثقیل سقفی است که در کنترل سیم بکسل نقش مهمی دارد. این قرقره‌ها که معمولا از جنس فولاد، چدن یا آلومینیوم ساخته می‌شوند در سه مدل استوانه‌ای، شیاردار و تخت موجود هستند. قرقره جرثقیل سقفی در دو نوع ثابت و متحرک دسته‌بندی می‌شود که البته بعضی از انواع نیز ترکیبی از دو نوع ثابت و متحرک هستند.
انواع گیربکس جرثقیل سقفی
گیربکس‌ها نقش مهمی در تغییر سرعت و گشتاورد موتور بر عهده دارند این قطعات در انواع مختلفی دسته‌بندی می‌شوند که در ادامه به بررسی آنها می‌پردازیم.
- گیربکس خورشیدی: این نوع گیربکس یک چرخ دنده مرکزی و چندین چرخ دنده کوچکتر دارد که گرداگرد چرخ دنده مرکزی قرار می‌گیرند.
- گیربکس حلزونی: این گیربکس از یک چرخ دنده حلزونی شکل و یک چرخ دنده کرم ساخته شده است.
- گیربکس سیاره‌ای: این مدل ساختار پیچیده‌ای دارد و برای کارهای سنگین مناسب است.
- گیربکس مارپیچی: این سازه از دو چرخ دنده مخروطی با دندانه‌های مارپیچ تشکیل شده است.
همچنین در نظر داشته باشید که بازرسی لیفتراک و جرثقیل سقفی از لحاظ سلامت گیربکس و سایر اجزا از اهمیت بسیاری برخوردار است.
معرفی انواع جرثقیل های سقفی
انواع جرثقیل های سقفی شامل جرثقیل برقی، دستی، سوله، زنجیری، صنعتی و غیره می باشد تا نیازهای مختلف صنایع و کارخانجات را برطرف کند. به طور مثال از جرثقیل سقفی برقی برای انجام کارهای سنگین به صورت سریع و کارآمد استفاده می‌شود. همچنین جرثقیل دستی برای کاربردهای کمتر و بارهای سبک مناسب است. هر یک از انواع جرثقیل های سقفی دارای ویژگی‌ها و استفاده‌های مختلفی هستند و باید با دقت انتخاب شوند.
جرثقیل سقفی سوله
جرثقیل‌های سقفی سوله یکی از انواع مدل جرثقیل سقفی است که شامل اجزایی از جمله کالسکه، ریل، پل، وینچ، زنجیر یا سیم بکسل و سیستم کنترل است. از این مدل برای جا به جا کردن بارهای سنگین و حجیم استفاده می‌شود.
جرثقیل سقفی صنعتی
جرثقیل سقفی صنعتی یکی از انواع جرثقیل سقفی است که برای جا به جایی بارهای سنگین و بزرگ مورد استفاده قرار می‌گیرد. این نوع از جرثقیل در سه دسته بندی زیر جا می‌گیرد.
- جرثقیل‌های سقفی تک پل صنعتی
- جرثقیل‌های سقفی دو پل صنعتی
- جرثقیل‌های سقفی آویز
جرثقیل سقفی تک پل
جرثقیل سقفی تک پل از انواع مدل جرثقیل سقفی بالابری سبک است که برای جابجایی بارهای سبک و متوسط استفاده می‌شود. این جرثقیل‌ها در دو نوع دستی و برقی موجود هستند که از لحاظ نوع حرکت به جرثقیل تک پل رونشین و تک پل آویز تقسیم بندی می‌شوند.
جرثقیل سقفی دستی
جرثقیل سقفی دستی شامل انواع جرثقیل سقفی دستی زنجیری، سقفی دستی طنابی و مدل چند کاره است که هر کدام کارایی و ویژگی‌های منحصر به فرد خود را دارند. این مدل از جرثقیل به منبع تغذیه نیاز ندارد و با استفاده از آن تا حدود زیادی در مصرف انرژی صرفه‌جویی می‌شود.
جرثقیل سقفی برقی
جرثقیل‌های سقفی برقی با استفاده از نیروی برق عمل می‌کنند. این جرثقیل‌ها منظور حمل و جابجایی بارها در محیط‌های صنعتی و تجاری استفاده می‌شوند. جرثقیل‌های برقی با امکانات مختلفی مانند ظرفیت بارگیری، زاویه چرخش، سرعت حرکت، و قابلیت کنترل ارتفاع و جهت، طراحی شده‌اند.
جرثقیل سقفی کوچک
جرثقیل‌های سقفی کوچک برای حمل و جابجایی بارهای سبک تا متوسط در محیط‌های کاری محدود یا صنعتی استفاده می‌شود. اندازه این سازه نسبت به سایر انواع جرثقیل کوچکتر است.
جرثقیل سقفی زنجیری
ایم مدل از جرثقیل ساختار ساده‌ای دارد و در عین حال ایمن است. انواع جرثقیل سقفی زنجیری شامل دو مدل دستی و برقی می‌شود که از لحاظ کارایی و مکانیزم با هم تفاوت دارند. این سازه همچنین در انواع مختلفی با تحمل وزن بار متفاوت وجود دارد.
جرثقیل سقفی دماگ
شرکت دماگ یکی از شناخته‌شده‌ترین تولیدکنندگان جرثقیل‌های صنعتی در دنیا است. این شرکت جرثقیل سقفی را در انواع تک پل، دو پل، دروازه‌ای، نیم دروازه‌ای . کابین دار تولید می‌کند.
جرثقیل سقفی دو پل
جرثقیل های سقفی دو پل در امور صنعتی بسیار پرکاربرد است و برای حمل اجسام بزرگ در صنایع مختلف از آن استفاده می‌شود.
جرثقیل سقفی مزیت های بسیاری دارد
نکته قابل توجه در مورد جرثقیل سقفی این است که شما میتوانید به منظور بررسی وضعیت عملکرد و ایمنی جرثقیل بازرسی فنی جرثقیل را انجام دهید. این بازرسی‌ها برای اطمینان از عملکرد صحیح جرثقیل، پیشگیری از خطرات احتمالی و افزایش عمر مفید آن انجام می‌شود.
