جرثقیل دستی که با نام چین بلاک نیز شناخته می‌شود یکی از پرکاربردترین تجهیزات و ابزار آلات صنعتی است که به دلیل ساختار و مکانیزم خاصی که دارد می‌توان از آن جهت جابجایی و بلند کردن اجسام سنگین استفاده کرد. این وسیله دارای زنجیر و بدنه فلزی محکم است که می‌تواند به راحتی حجم زیادی از انواع بارها و لوازم را جابجا کند. در حال حاضر این تجهیزات کاربردهای فراوانی در مکان‌های صنعتی دارد و از آن به وفور جهت جابجایی تجهیزات و کالاهای مختلف با وزن‌های گوناگون استفاده می‌کنند. در این قسمت قصد داریم توضیح دهیم جرثقیل دستی چیست و کاربرد جرثقیل دستی را به شما معرفی کنیم.
جرثقیل دستی چیست؟
در مورد اینکه جرثقیل دستی چیست باید بگوییم که این وسیله دستگاهی است که با انتقال نیروی چرخشی چرخ دنده‌ها، به یک یا چند زنجیر محکم کار میکند. این جرثقیل می‌تواند اجسام و وسایل سنگین حتی تا وزن ۲۰ تن را بدون کمک نیروی برق و فقط با کمک نیروی دست انسان تا ارتفاع ۶ متر از زمین جابجا کند.
این وسیله با کمک نیروی مکانیکی دست انسان کار میکند و جهت انتقال نیرو در آن از چرخ دنده‌هایی با قطرهای مشخص و بر اساس میزان تناژ قابل حمل استفاده می‌کنند. این تجهیزات از زنجیرهایی با گرید بالا و از جنس کربن و فولاد هستند که استحکام و دوام زیادی دارند. استفاده طولانی مدت از این ابزار سبب وارد شدن آسیب یا پاره شدن زنجیرهای آن نمی‌شود.
انواع جرثقیل دستی
جرثقیل دستی دارای انواع مختلفی است که هر کدام کارایی و ظرفیت خاص خود را دارند. بازرسی انواع جرثقیل برای این ابزار نیز مانند سایر جرثقیل‌ها به صورت دوره‌ای انجام می‌شود. در ادامه مختلف این سازه را به شما معرفی می‌کنیم.
- جرثقیل دستی مکانیکی: جرثقیل مکانیکی را می‌توانیم یکی از پرکاربردترین انواع جرثقیل دستی معرفی کنیم که با کمک چرخ دنده و زنجیر، کنترل شده و می‌تواند حجم متغیری از بارها و تجهیزات را به صورت مکانیکی جابجا کند.
- جرثقیل دستی الکتریکی: این مدل جرثقیل‌ها دارای سرعت عمل بالاتری هستند زیرا با نیروی برق می‌کنند و برای جابجایی سریع اجسام و لوازم مختلف می‌توان از آنها استفاده کرد.
- جرثقیل دستی مغناطیسی: جرثقیل مغناطیسی از انواع جرثقیل دستی است که می‌تواند اجسام را تا وزن ۵ تن بدون نیاز به نیروی الکتریکی قلاب و با دست جابجا کند.
جرثقیل دستی چگونه کار میکند؟
اطلاع از این موضوع که جرثقیل دستی چگونه کار میکند اهمیت زیادی دارد. در ادامه به صورت مختصر نحوه کارکرد این دستگاه را به شما معرفی می‌کنیم. توجه داشته باشید در صورتی که می‌خواهید آموزش کار با جرثقیل را ببینید نیاز است تا دوره آن را به صورت صحیح و اصولی و به طور کامل و تخصصی بگذرانید تا با خیال راحت بتوانید از این وسیله استفاده کنید.
- در مرحله اول از سلامت جرثقیل مطمئن شده و اطمینان پیدا کنید که زنجیر آن عاری از هرگونه پوسیدگی، ساییدگی و آسیب است.
- در مرحله دوم باید اقدام به راه اندازی جرثقیل دستی کنید. به این منظور از دستی استفاده کنید که روی دستگاه وجود دارد. این دستگاه دو حالت U و D دارد؛ حالت U برای بلند کردن بار مورد نظر از روی زمین استفاده شده و حالت D جهت پایین آوردن بار، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
- در مرحله بعد هنگام استفاده قبل از اینکه بار را به قلاب متصل کنید، باید چند بار زنجیر را بالا و پایین بکشید تا از محکم و روان بودن آن مطمئن شوید. در زمان بالا کشیدن دستگاه نیاز است تا ضامن ترمز صدایی شبیه به تق تق بدهد که این نشان از سلامت دستگاه دارد.
- پس از اینکه از سلامت دستگاه مطمئن شدید می‌توانید از آن برای انتقال و بالا بردن بارها استفاده کنید.
- در مرحله آخر نیز زنجیر دستگاه را از هر گونه گرد و خاک پاک کرده و در صورت امکان آن را در یک مکان مناسب به دور از مواد شیمیایی و رطوبت قرار دهید.
آشنایی با قطعات جرثقیل دستی
پس از اینکه دانستید جرثقیل دستی چگونه کار میکند بهتر است با قطعات آن نیز آشنا شوید؛ مهمترین قطعات این وسیله به شرح زیر هستند.
- بلوک
- چرخ دنده دستی
- چرخ دنده بار
- زنجیر
- کلاف
- قلاب
- رینگ رول
- آویز بار
- اتصالات ثابت و متحرک
کاربرد جرثقیل دستی چیست؟
در نظر گرفتن کاربرد جرثقیل دستی از موارد مهمی به حساب می‌آید که همواره همه افراد باید به آن توجه ویژه‌ای نمایند، در ادامه برخی از مهمترین کاربردهای این وسیله را به شما معرفی می‌کنیم.
- استفاده در ساختمان سازی، پل سازی، آتش نشانی و امداد و نجات، صنایع مخابرات، صنایع دریایی و کشتی‌سازی، صنایع ریلی و جاده‌ای
- حفظ تعادل اجسام برای انجام ماشین کاری‌های تخصصی
- سوار کردن قطعات گوناگون روی یکدیگر در صنایع بورینگ، سنگ محور و تراشکاری
- جابجایی دستگاه‌ها و تجهیزات برای تراز کردن در محیط
- جابجایی تجهیزات و لوازم حساس برای انتقال به اتاق‌های سند بلاست، رنگ کوره‌ای و….
هنگام استفاده از چین بلاک به چه نکاتی توجه کنیم؟
پس از اینکه دانستید جرثقیل دستی چیست و پس از اطلاع از کاربرد جرثقیل دستی نیاز است تا به چند نکته مهم و حیاتی هنگام استفاده از چین بلاک توجه کنید. فرقی نمی‌کند که می‌خواهید از انواع جرثقیل کارگاهی استفاده کنید یا شغل شما مربوط به جرثقیل‌های معمولی است، به هر حال این نکات هنگام استفاده از این تجهیزات می‌تواند به شما کمک شایانی کند.
- اپراتور باید آموزش‌های لازم را دیده باشد و مهارت‌های مورد نیاز را در این زمینه کسب کرده باشد.
- در زمان کار با جرثقیل هیچ عابر، کارگر و مهندسی نباید زیر بار جرثقیل دستی قرار بگیرد.
- نباید به طور همزمان از چین بلاک برای حمل دو بار استفاده کرد.
- هر کدام از جرثقیل‌های دستی می‌توانند محدوده بار خاصی را تحمل کنند به همین دلیل نیاز است تا این موضوع را در نظر گرفته و از تحمیل بار بیش از اندازه به این دستگاه خودداری کنید.
جرثقیل دستی و پولیفت چه تفاوتی دارند؟
یکی از موارد مهمی که باید بدانید تفاوت جرثقیل دستی و پولیفت است این دو وسیله ممکن است در ظاهر شبیه به هم باشند اما تفاوت‌هایی دارند. به این صورت که از هر دو جهت بلند کردن اجسام استفاده می‌کنند اما پولیفت دارای یک زنجیر ثابت است که به سقف یا دیوار آویزان شده و زنجیر دیگر آن به صورت متحرک است؛ اما جرثقیل‌های دستی دو زنجیر متحرک داشته و مکانیسمی متفاوت از پولیفت دارند.
در کنار در نظر گرفتن این موضوع که جرثقیل دستی چگونه کار میکند نیاز است تا با نحوه کار کردن پولیفت نیز آشنا شوید. پس هنگام خرید در ابتدا تفاوت جرثقیل دستی و پولیفت را در نظر گرفته و به قدرت و ظرفیت آنها توجه کنید، سپس دستگاه مناسب را بر اساس کار و نوع فعالیت خود خریداری کنید.
جرثقیل دستی همچنان کاربرد دارد
اطلاع از اینکه جرثقیل دستی چیست و تفاوت جرثقیل دستی، برقی و پولیفت چیست اهمیت بالایی دارد که در این مقاله آنها را در اختیار شما قرار دادیم. هنگام خرید یا استفاده از انواع جرثقیل دستی نیاز است تا اطلاعات خود را در مورد قطعات و نحوه کارکرد این دستگاه بالا ببرید تا بدون مشکل و ایجاد آسیب‌های مالی و جانی بتوانید از آن استفاده کنید. علاوه بر این، ظرفیت و نوع دستگاه را نیز در نظر گرفته و مناسب با توان آن جهت انتقال و جابجایی بار از آن استفاده کنید.
