ایمنی جرثقیل تاورکرین بسیار حائز اهمیت است چون ایمنی سایر افراد و تجهیزات داخل پروژه و گاها خارج از پروژه به آن بستگی دارد. واژگونی یک Tower Crane علاوه بر خسارات سنگین مالی می تواند خسارات جانی فراوانی به همراه داشته باشد. یکی از مواردی که باعث افزایش ایمنی می شود داشتن گواهی سلامت تاور کرین است. در این مقاله از دیدبان سنجش امیرکبیر می خواهیم نکات و موارد مهم در مورد ایمنی جرثقیل تاور کرین را مورد بررسی قرار دهیم.
الزامات ایمنی جرثقیل تاور کرین چیست؟
تاور کرین زمانی ایمن است که کلیه الزامات آن قبل از راه اندازی، هنگام کار و زمان جمع آوری رعایت شده باشد. موارد ایمنی برای تاور کرین به سه دسته تقسیم می شود:
الزامات ایمنی بهره بردار:
تمام شرکت های بهره بردار از تاور کرین موظف هستند که مقررات و ملاحظات ایمنی استفاده از دستگاه را رعایت کنند. اول اینکه مطابق دستورالعمل شرکت سازنده از دستگاه استفاده نماید. دوم آنکه کلیه قطعات یدکی باید اصلی باشد. سومین مورد هم اینکه اعضای کاربری تاور کرین باید آموزش های لازم را دیده باشند و گواهینامه اپراتوری تاور کرین را دریافت کرده باشند.
الزامات ایمنی شرکت های اروپایی:
کمیسیون های FEM و CECE کلیه سازندگان جرثقیل تاور کرین در اروپا را جمع کرد، در این مجمع همگی متعهد شدند تا:
- کتابچه راهنمای کاربر همواره بروز باشد.
- سازندگان باید خدمات مهندسی نرم افزار را بروز و با کیفیت ارائه دهند.
- قطعات یدکی با کیفیت متناسب با محل نصب تاور کرین را تولید و عرضه نمایند.
- اقدام به آموزش اپراتورها، نصاب ها و تکنسین ها نمایند. این آموزش ها در زمینه بخش های تئوری و عملی جزئیات تاور کرین، نحوه برپایی، جمع آوری و بالا رفتن از تاور کرین است.
الزامات ایمنی سازندگان:
می توان گفت مهمترین و بیشترین الزامات در زمینه ایمنی تاور کرین برعهده سازندگان است. بخشنامه های زیادی در این زمینه تدوین شده است که مهمترین آن EC می باشد. در اروپا کلیه مراحل طراحی، ساخت و راه اندازی تاور کرین باید مطابق با EC باشد.
بیانیه انطباق EC مهمترین مدرکی است که سازنده باید به خریدار ارائه دهد. همچنین سازنده باید کتابچه دستور العمل و کتابچه ثبت عملکرد روزانه Logbook را در اختیار خریدار بگذارد. یکی دیگر از موارد مهم هشدار در خصوص خطرات موجود است.
مهمترین موارد حادثه ساز انواع تاور کرین چیست؟
بدون شک امروزه در تمام پروژه های بزرگ شاهد حضور چندین تاور کرین هستیم. می توان گفت این تجهیز بهترین وسیله برای برج سازی و… است اما، رعایت نکردن اصول ایمنی در آن باعث حوادث ناگواری می شود. مهمترین مواردی که باعث ایجاد حادثه می شود عبارت است از:
- مشکلات فنی ایجاد شده در قطعات بحرانی مانند سیم بکسل، قالب، درام، استراکچر
- خستگی و فرسودگی سازه
- عدم وجود تجهیزات حفاظتی و کنترلی مانند قطع کن ها و حسگر های بار
- کمبود دانش فنی و تجربه اپراتور، تکنسین و افراد مرتبط با دستگاه
- نهایتا خطاهای انسانی
بنابراین با توجه به مشکلات بیان شده انجام بازرسی های دوره ای متناسب با کارکرد جرثقیل تاور کرین می تواند باعث کاهش این اتفاقات شود. تمام افرادی که به نحوی با این تجهیز سرو کار دارند باید از دانش کافی و لازم برخوردار باشند.
در چه زمان هایی باید جرثقیل برجی بازرسی شود؟
همانطور که می دانید تاور کرین ها مدام در حال مونتاژ و دمونتاژ هستند، باید توجه داشت که این کار باید توسط افراد متخصص و براساس الزامات و دستورالعمل های تدوین شده باشد. مدنظر داشته باشید گواهی سلامت جرثقیل تاور کرین با افزایش ارتفاع یا دمونتاژ باطل می شود و با مراجعه به شرکت های دارای صلاحیت از اداره استاندارد، دوباره اقدام به گرفتن مجوز نمایند.
در استاندارد FEMI007 و ISO9927 فواصل بازرسی تاور کرین مشخص شده است. مثل بازرسی فنی روزانه جرثقیل توسط اپراتور که شامل موارد: بازرسی ترمزها، سیم بکسل ها، قطع کن ها و بازرسی چشمی سازه. توصیه سازندگان به استفاده کنندگان تاورها ثبت کلیه سوابق مونتاژ، دمونتاژ، حوادث و… در دفترچه روزانه Log Book و نگهداری کلیه مدارک و مستندات تعمیر و نگهداری دستگاه است. این بازدیدها، ثبت وقایع، گواهینامه سلامت همه و همه باعث افزایش ایمنی تاور کرین خواهد شد.
مهمترین دلیل سقوط تاور کرین چیست؟
عدم پایداری جرثقیل های برجی مهمترین دلیل واژگونی آنهاست. برای این منظور استفاده کنندگان باید موارد زیر را مد نظر داشته باشند:
- در شرایط استاتیک وزن بار متصل به تاور باید کمتر از 67% میزان بار واژگونی باشد.
- در زمان وزش باد شدید نباید از تاورها استفاده کرد.
- پایداری این جرثقیل ها بستگی به طول بوم، بوم کمکی، وزنه های تعادل و ارتفاع تاور کرین دارد. تنظیم تمام این موارد در جدول بار، که توسط سازنده ارائه می شود تنظیم شده است.
- تعیین میزان بار مورد مجاز زمانی که جرثقیل با بار در حرکت است باید در نظر گرفته شود.
- هنگامی که جمع جبری نیروهای واژگونی با جمع جبری نیروهای پایداری یکسان شود، تاور سقوط می کند.
- محل قرارگیری Trolly یا کالاسکه و تراز بودن جرثقیل برجی بسیار حائز اهمیت است.
هنگام نصب و راه اندازی اجزای تاور کرین باید به چه نکاتی توجه کرد؟
- جرثقیل های برجی باید دارای قلاب با ضامن باشند.
- در سیستم بالابر بار تاور کرین ها باید از کلاچ موتور استفاده کرد.
- تاورهای با موتور الکتریکی باید به سیستم های کنترل سرعت مجهز باشند.
- نصب صحیح شیرهای ایمنی فشار باد و هیدرولیک و تنظیم صحیح آنها حائز اهمیت است.
- وسایل نشان دهنده باید به درستی نصب شود، این امر تاثیر زیادی در ایمنی تاور کرین دارد.
- پایه جرثقیل باید دارای حفاظ چوبی یا فلزی باشد که از ورود افراد متفرقه به آن جلوگیری شود.
- بعد از نصب تاور ناظر عملیات باید سکوهای کاری را بازدید کند تا مطمئن شود مواد اضافی در آنها رها نشده است.
- هنگام بارگیری یا تخلیه که قلاب در پایین ترین حالت خود است، باید سیم بکسل در درام حداقل سه دور پیچیده شده باشد.
در پی ریزی نصب تاور کرین به چه نکاتی باید توجه کرد؟
یکی از موارد مهم در ایمنی تاور کرین پی ریزی آن است اما متاسفانه بعضی مواقع برای کم کردن هزینه ها نکات ایمنی رعایت نمی شود:
- گاهی برای کاهش هزینه ها حجم بتن ریزی طبق استاندارد انجام نمی شود.
- بعد از بتن ریزی باید 15 روز فرصت داد تا خشک شود اما گاهی برای استفاده زودتر از تاور این زمان را کاهش می دهند.
- شرکت سازنده جرثقیل یک نوع گرید خاص برای بتن معرفی می کند که برای پی ریزی باید از آن استفاده نمود اما بعضی از بهره برداران این امر را رعایت نمی کنند.
- خاک اطراف بتن باید بررسی شود تا سست نباشد، این سستی باعث بهم خوردن تعادل تاور می شود.
- شیب مجاز برای ساخت پی حداکثر 1.5 در 1000 است که باید به آن دقت داشت.
اپراتور تاور کرین
شما اگر بهترین اتومبیل دنیا که از لحاظ ایمنی بالاترین درجه را دارد به دست راننده ای ناشی و بی مبالات بسپارید حتما حادثه ای برای خود و دیگران ایجاد می کند. در رابطه با جرثقیل هم همین طور است، اپراتور این دستگاه باید علاوه بر داشتن گواهینامه معتبر حداقل به نکات زیر دقت نظر داشته باشد:
- هنگام ارتفاع دهی نباید با دستگاه کار کرد.
- هنگام خروج از دستگاه برق را قطع کند.
- سلامت کامل روحی و فیزیکی لازم است.
- اپراتور باید به اصول اولیه طرز کار دستگاه آشنا باشد.
- هنگام قطع و وصل کلید برق سه فاز دست وی باید خشک باشد.
- کابل های قدرت را در زمان مونتاژ صحیح و کامل متصل کرده باشد.
- قبل از شروع کار متصدی باید تمام ترمزها، سوییچ ها و اهرم ها را کنترل نماید.
- اپراتور باید طبق قواعد و جزئیات گفته شده در کتاب فنی دستگاه بار برداری کند.
- هنگام تعمیر یا سرویس جرثقیل و زمان ارتفاع دهی باید علائم هشدار دهنده را نصب کند.
- متصدی دستگاه قبل از کار نباید از داروهای خواب آور، الکل، مواد مخدر و… استفاده کرده باشد.
- هنگام کار هماهنگی کامل اپراتور با ریگر ( سیم بکسل انداز یا همان کمک اپراتور) ضروری است.
- باید زمان کافی برای بازرسی های روزانه و هفتگی را در نظر بگیرد و گزارشی مکتوب تهیه و نگهداری کند.
شرکت دیدبان سنجش امیرکبیر آماده همکاری با تمام شرکت ها، واحدهای تولیدی و… در زمینه بازرسی و صدور گواهینامه استاندارد در زمینه ایمنی انواع جرثقیل تاور کرین، بازرسی لیفتراک و… می باشد.
