ایمنی تاورکرین بسیار حائز اهمیت است چون ایمنی سایر افراد و تجهیزات داخل پروژه و گاها خارج از پروژه به آن بستگی دارد. واژگونی یک Tower Crane علاوه بر خسارات سنگین مالی می‌تواند خسارات جانی فراوانی به همراه داشته باشد. یکی از مواردی که باعث افزایش ایمنی میشود داشتن گواهی سلامت تاورکرین است. در این مقاله از دیدبان سنجش امیرکبیر می‌خواهیم نکات و موارد مهم در مورد ایمنی تاورکرین را مورد بررسی قرار دهیم.
الزامات ایمنی تاورکرین چند بخش است؟
تاورکرین زمانی ایمن است که کلیه الزامات آن قبل از راه اندازی، هنگام کار و زمان جمع آوری رعایت شده باشد. موارد ایمنی برای تاورکرین به سه دسته تقسیم میشود:
الزامات ایمنی بهره بردار:
تمام شرکتهای بهره بردار از تاورکرین موظف هستند که مقررات و ملاحظات ایمنی استفاده از دستگاه را رعایت کنند. اول اینکه مطابق دستورالعمل شرکت سازنده از دستگاه استفاده نماید. دوم آنکه کلیه قطعات یدکی باید اصلی باشد. سومین مورد هم اینکه اعضای کاربری تاورکرین باید آموزش‌های لازم را دیده باشند و گواهینامه اپراتوری تاورکرین را دریافت کرده باشند.
الزامات ایمنی شرکتهای اروپایی:
کمیسیون‌های FEM و CECE کلیه سازندگان تاورکرین در اروپا را جمع کرد، در این مجمع همگی متعهد شدند تا:
- کتابچه راهنمای کاربر همواره بروز باشد.
- سازندگان باید خدمات مهندسی نرم افزار را بروز و با کیفیت ارائه دهند.
- قطعات یدکی با کیفیت متناسب با محل نصب تاورکرین را تولید و عرضه نمایند.
- اقدام به آموزش اپراتورها، نصاب‌ها و تکنسین‌ها نمایند. این آموزش‌ها در زمینه بخش‌های تئوری و عملی جزئیات تاورکرین، نحوه برپایی، جمع آوری و بالا رفتن از تاورکرین است.
الزامات ایمنی سازندگان:
می‌توان گفت مهمترین و بیشترین الزامات در زمینه ایمنی تاورکرین برعهده سازندگان است. بخشنامه‌های زیادی در این زمینه تدوین شده است که مهمترین آن EC می‌باشد. در اروپا کلیه مراحل طراحی، ساخت و راه اندازی تاورکرین باید مطابق با EC باشد.
بیانیه انطباق EC مهمترین مدرکی است که سازنده باید به خریدار ارائه دهد. همچنین سازنده باید کتابچه دستور العمل و کتابچه ثبت عملکرد روزانه Logbook را در اختیار خریدار بگذارد. یکی دیگر از موارد مهم هشدار در خصوص خطرات موجود است.
مهمترین موارد حادثه ساز تاورکرین چیست؟
بدون شک امروزه در تمام پروژه‌های بزرگ شاهد حضور چندین تاورکرین هستیم. می‌توان گفت این تجهیز بهترین وسیله برای برج سازی و… است اما، رعایت نکردن اصول ایمنی در آن باعث حوادث ناگواری میشود. مهمترین مواردی که باعث ایجاد حادثه میشود عبارت است از:
- مشکلات فنی ایجاد شده در قطعات بحرانی مانند سیم بکسل، قالب، درام، استراکچر
- خستگی و فرسودگی سازه
- عدم وجود تجهیزات حفاظتی و کنترلی مانند قطع کن‌ها و حسگرهای بار
- کمبود دانش فنی و تجربه اپراتور، تکنسین و افراد مرتبط با دستگاه
- نهایتا خطاهای انسانی
بنابراین با توجه به مشکلات بیان شده انجام بازرسی‌های دوره‌ای متناسب با کارکرد تاورکرین می‌تواند باعث کاهش این اتفاقات شود. تمام افرادی که به نحوی با این تجهیز سرو کار دارند باید از دانش کافی و لازم برخوردار باشند.
در چه زمان‌هایی باید تاورکرین بازرسی شود؟
همانطور که می‌دانید تاورکرین ها مدام در حال مونتاژ و دمونتاژ هستند، باید توجه داشت که این کار باید توسط افراد متخصص و براساس الزامات و دستورالعمل‌های تدوین شده باشد. مدنظر داشته باشید گواهی سلامت تاورکرین با افزایش ارتفاع یا دمونتاژ باطل میشود و با مراجعه به شرکتهای دارای صلاحیت از اداره استاندارد، دوباره اقدام به گرفتن مجوز نمایند.
در استاندارد FEMI007 و ISO9927 فواصل بازرسی تاورکرین مشخص شده است. مثل بازرسی فنی روزانه توسط اپراتور که شامل موارد: بازرسی ترمزها، سیم بکسل‌ها، قطع کن‌ها و بازسی چشمی سازه. توصیه سازندگان به استفاده کنندگان تاورها ثبت کلیه سوابق مونتاژ، دمونتاژ، حوادث و… در دفترچه روزانه Log Book و نگهداری کلیه مدارک و مستندات تعمیر و نگهداری دستگاه است. این بازدیدها، ثبت وقایع، گواهینامه سلامت همه و همه باعث افزایش ایمنی تاورکرین خواهد شد.
مهمترین دلیل واژگونی تاورها چیست؟
عدم پایداری جرثقیل‌های برجی مهمترین دلیل وژگونی آنهاست. برای این منظور استفاده کنندگان باید موارد زیر را مد نظر داشته باشند:
- در شرایط استاتیک وزن بار متصل به تاور باید کمتر از 67% میزان بار واژگونی باشد.
- در زمان وزش باد شدید نباید از تاورها استفاده کرد.
- پایداری این جرثقال‌ها بستگی به طول بوم، بوم کمکی، وزنه‌های تعادل و ارتفاع تاورکرین دارد. تنظیم تمام این موارد در جدول بار که توسط سازنده ارائه میشود تنظیم شده است.
- تعیین میزان بار مورد مجاز زمانی که جرثقیل با بار در حرکت است باید در نظر گرفته شود.
- هنگامی‌که جمع جبری نیروهای واژگونی با جمع جبری نیروهای پایداری یکسان شود، تاور سقوط می‌کند.
- محل قرارگیری Trolly یا کالاسکه و تراز بودن جرثقیل برجی بسیار حائز اهمیت است.
هنگام نصب و راه‌اندازی باید به چه نکاتی توجه کرد؟
- جرثقال‌های برجی باید دارای قلاب با ضامن باشند.
- در سیستم بالابر بار تاورکرین‌ها باید از کلاچ موتور استفاده کرد.
- تاورهای با موتور الکتریکی باید به سیستم‌های کنترل سرعت مجهز باشند.
- نصب صحیح شیرهای ایمنی فشار باد و هیدرولیک و تنظیم صحیح آنها حائز اهمیت است.
- وسایل نشان دهنده باید به درستی نصب شود، این امر تاثیر زیادی در ایمنی تاورکرین دارد.
- پایه جرثقیل باید دارای حفاظ چوبی یا فلزی باشد که از ورود افراد متفرقه به آن جلوگیری شود.
- بعد از نصب تاور ناظر عملیات باید سکوهای کاری را بازدید کند تا مطمئن شود مواد اضافی در آنها رها نشده است.
- هنگام بارگیری یا تخلیه که قلاب در پایین‌ترین حالت خود است، باید سیم بکسل در درام حداقل سه دور پیچیده شده باشد.
در پی ریزی تاورکرین به چه نکاتی باید توجه کرد؟
یکی از موارد مهم در ایمنی تاور کرین پی ریزی آن است اما متاسفانه بعضی مواقع برای کم کردن هزینه‌ها نکات ایمنی رعایت نمی‌شود:
- گاهی برای کاهش هزینه‌ها حجم بتن ریزی طبق استاندارد انجام نمی‌شود.
- بعد از بتن ریزی باید 15 روز فرصت داد تا خشک شود اما گاهی برای استفاده زودتر از تاور این زمان را کاهش می‌دهند.
- شرکت سازنده جرثقیل یک نوع گرید خاص برای بتن معرفی می‌کند که برای پی ریزی باید از آن استفاده نمود اما بعضی از بهره برداران این امر را رعایت نمی‌کنند.
- خاک اطراف بتن باید بررسی شود تا سست نباشد، این سستی باعث بهم خوردن تعادل تاور میشود.
- شیب مجاز برای ساخت پی حداکثر 1.5 در 1000 است که باید به آن دقت داشت.
تاورکرین ایمن حاصل اپراتور ایمن است
شما اگر بهترین اتومبیل دنیا که از لحاظ ایمنی بالاترین درجه را دارد به دست راننده‌ای ناشی و بی مبالات بسپارید حتما حادثه‌ای برای خود و دیگران ایجاد می‌کند. در رابطه با جرثقیل هم همین طور است، اپراتور این دستگاه باید علاوه بر داشتن گواهینامه معتبر حداقل به نکات زیر دقت نظر داشته باشد:
- هنگام ارتفاع دهی نباید با دستگاه کار کرد.
- هنگام خروج از دستگاه برق را قطع کند.
- سلامت کامل روحی و فیزیکی لازم است.
- اپراتور باید به اصول اولیه طرز کار دستگاه آشنا باشد.
- هنگام قطع و وصل کلید برق سه فاز دست وی باید خشک باشد.
- کابل‌های قدرت را در زمان مونتاژ صحیح و کامل متصل کرده باشد.
- قبل از شروع کار متصدی باید تمام ترمزها، سوییچ‌ها و اهرم‌ها را کنترل نماید.
- اپراتور باید طبق قواعد و جزئیات گفته شده در کتاب فنی دستگاه بار برداری کند.
- هنگام تعمیر یا سرویس جرثقیل و زمان ارتفاع دهی باید علائم هشدار دهنده را نصب کند.
- متصدی دستگاه قبل از کار نباید از داروهای خواب آور، الکل، مواد مخدر و… استفاده کرده باشد.
- هنگام کار هماهنگی کامل اپراتور با ریگر( سیم بکسل انداز یا همان کمک اپراتور) ضروری است.
- باید زمان کافی برای بازرسی‌های روزانه و هفتگی را در نظر بگیرد و گزارشی مکتوب تهیه و نگهداری کند.
شرکت دیدبان سنجش امیرکبیر آماده همکاری با تمام شرکت‌ها، واحدهای تولیدی و… در زمینه بازرسی و صدور گواهینامه استاندارد در زمینه ایمنی انواع جرثقیل، لیفتراک و… می‌باشد.
